<iframe src="https://www.googletagmanager.com/ns.html?id=GTM-NQRKNFQH&gtm_auth=6ykA1exRiHyCmKeVKe0Q2g&gtm_preview=env-1&gtm_cookies_win=x" height="0" width="0" style="display:none;visibility:hidden"></iframe></noscript>
ODŻYWIANIE

Czym zastąpić mięso w diecie wegetariańskiej?

Od kilkunastu lat obserwuje się wzrost zainteresowania dietami eliminującymi produkty mięsne, zarówno ze względów zdrowotnych, ekologicznych, jak i etycznych. Pojawia się jednak wiele wątpliwości odnośnie bilansowania takiej diety u osób aktywnych i pokrycia ich zapotrzebowania na białko.

Jak pokazują wyniki badań zaprezentowane przez „Roślinniejemy”, ponad połowa badanych Polaków  (54 %) uważała, że osoby aktywne fizycznie nie powinny być na diecie wegańskiej. Ponadto Polki i Polacy sięgaliby po roślinne produkty częściej, gdyby było one pełnowartościowe (40%).  Z uwagi na powyższe wyniki, wskazujące na brak podstawowej wiedzy w temacie, edukacja w zakresie bilansowania diet bezmięsnych, szczególnie pod kątem protein, wydaje się być niezbędna.

Rola białka w organizmie

Białko jest kluczowym składnikiem diety każdego z nas. Pełni szereg funkcji w organizmie. Między innymi należy do składników budulcowych wszystkich tkanek ustroju. Białko jest niezbędne do rozwoju i wzrostu młodych organizmów. Wchodzi w skład wielu układów enzymatycznych, biorąc udział w regulacji procesów metabolicznych. Ponadto, pełni funkcje transportujące i bierze udział w procesach odporności komórkowej oraz regeneracji uszkodzonych tkanek.

Mimo iż głównym źródłem białka w tradycyjnych dietach jest mięso, dobrze zaplanowane diety roślinne również spełniają zapotrzebowanie na ten makroskładnik, dostarczając wszystkich potrzebnych aminokwasów. Typy diet wegetariańskich dopuszczające spożycie produktów mlecznych i jaj zazwyczaj zapewniają odpowiednią podaż pełnowartościowego białka w ciągu dnia. U wegan dostarczenie tego makroskładnika jest trudniejsze, ale nie niemożliwe! Wymaga jedynie odpowiedniej wiedzy na temat optymalnego doboru produktów spożywczych.

Białko roślinne, a białko zwierzęce

Wartość odżywcza białek zależna jest od zawartości oraz wzajemnych proporcji aminokwasów egzogennych, a także ich strawności. Aminokwasami egzogennymi nazywamy te, które nie mogą być syntezowane w organizmie i muszą być dostarczone z pożywieniem każdego dnia. Należą do nich: fenyloalanina, izoleucyna, lizyna, metionina, tryptofan, walina, leucyna i treonina. Aminokwas egzogenny, który występuje w produkcie w najniższej ilości w stosunku do białka wzorcowego (białko jajka) nazywamy aminokwasem ograniczającym.

Białko zwierzęce (mięso, jaja, drób, ryby i produkty mleczne) jest zaliczane do białek o wysokiej wartości odżywczej. Zawiera ono wszystkie niezbędne aminokwasyw proporcjach, które pozwalają na ich maksymalne wykorzystanie w syntezie białek ustrojowych. Za białko o największej wartości odżywczej uznaje się białko jaja kurzego, ponieważ jego skład aminokwasowy jest najbardziej zbliżony do składu białek ustrojowych. Określa się je mianem białka wzorcowego.

Białka roślinne nie zawsze zawierają odpowiednią ilość aminokwasów egzogennych. Spośród tych białek największą wartością odżywczą charakteryzuje się białko nasion roślin strączkowych, a w szczególności soi. Strączki cechują się dużą zawartością tego makroskładnika (21-25%) i stanowią podstawowe źródło lizyny w diecie roślinnej.