<iframe src="https://www.googletagmanager.com/ns.html?id=GTM-NQRKNFQH&gtm_auth=6ykA1exRiHyCmKeVKe0Q2g&gtm_preview=env-1&gtm_cookies_win=x" height="0" width="0" style="display:none;visibility:hidden"></iframe></noscript>
ODŻYWIANIE

Dieta cukrzycowa

Dieta cukrzycowa jest modyfikacją diety klasycznej. Adresowana jest przede wszystkim do osób chorych na cukrzycę, ale może być stosowana także przez osoby zdrowe. Dobrze skomponowana dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych i nie wiąże się z ryzykiem wystąpienia jakichkolwiek niedoborów pokarmowych.

Cukrzyca typu 2 jest najczęściej występującym schorzeniem metabolicznym, które dotyka przeważnie dorosłych powyżej 30. roku życia. Najnowsze dane statystyczne wskazują jednak na wzrost zachorowań wśród coraz młodszych osób, w tym także młodzieży. To efekt powszechnego występowania nadwagi i otyłości w różnych grupach wiekowych.

Szacuje się, że na całym świecie z cukrzycą zmaga się już 425 mln ludzi, a liczba ta stale rośnie. Co zatrważające, niemal połowa populacji z zaburzeniami tolerancji węglowodanów (np. ze zwiększonym stężeniem glukozy lub insuliny na czczo), które stanowią stadium wysokiego ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2, nie jest świadoma swojej choroby. Wynika to głównie z braku regularnych badań stężenia glukozy we krwi. Prognozy nie napawają optymizmem - według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF), w 2045 r. liczba osób chorujących na cukrzycę typy 2 wyniesie już 629 mln. Aby nie znaleźć się w tym gronie, już dziś warto o siebie zadbać.

Dla kogo jest ta dieta?

Dieta cukrzycowa kierowana jest głównie do osób chorujących na cukrzycę typu 2. Sprawdzi się jednak także u osób z innymi zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, w tym: insulinoopornością, zespołem policystycznych jajników, hiperinsulinemią czy hipoglikemią reaktywną. Znajdzie zastosowanie również w profilaktyce chorób cywilizacyjnych oraz u osób chcących zredukować nadmierną masę ciała i ustrzec się przed powikłaniami, jakie niesie otyłość. Warto wiedzieć, że przewlekła hiperglikemia (stan podwyższonego stężenia glukozy we krwi), może przyczynić się do rozwoju miażdżycy, uszkodzenia naczyń czy nerwów, zaburzeń metabolicznych i zmian w mięśniu sercowym. 

Zasady diety – jakie produkty wybierać, a jakich unikać?

Dieta cukrzycowa opiera się nie tylko na doborze zalecanych produktów, ale również stosowaniu odpowiednich procesów technologicznych, czy komponowaniu posiłków. Prawidłowo zbilansowane dania, a także zachowanie regularności ich spożycia wpływają na stabilizację poziomu glukozy we krwi i zapobiegają wahaniom glikemii. Zalecane jest spożywanie 4-5 posiłków dziennie, w odstępie 3-4 godzin: 3 główne posiłki i 1-2 mniejsze przekąski.

Do głównych zasad diety cukrzycowej należą:

  1. Odpowiednia ilość i jakość węglowodanów – zgodnie z rekomendacjami węglowodany powinny stanowić 45-60% energetyczności diety. Kluczowy jest prawidłowy wybór produktów zbożowych. Warto sięgać po pełnoziarniste pieczywo (razowe, graham), płatki (owsiane, gryczane), kasze (gryczana, pęczak, orkiszowa, komosa ryżowa), a ograniczyć do minimum źródła cukrów prostych: cukier, miód i wszelkiego rodzaju słodycze (np. batony, cukierki, wypieki cukiernicze).
  2. Bazowanie na warzywach – to właśnie ta grupa produktów powinna zajmować połowę talerza. Należy spożywać około 500-600 g warzyw dziennie, przy czym większość w postaci surowej. Oprócz bogactwa witamin, warzywa zawierają ogrom przeciwutleniaczy, które redukują stan zapalny generowany przez hiperglikemię.
  3. Spożywanie pełnowartościowego białka – niskotłuszczowe (maksymalnie do 2% tłuszczu) produkty nabiałowe (ser twarogowy, jogurt naturalny, kefir, maślanka), mięso drobiowe (bez skóry), ryby ze szczególnym uwzględnieniem tych morskich (dorsz, mintaj, łosoś, tuńczyk, sola, sandacz, halibut), jaja w umiarkowanej liczbie oraz nasiona roślin strączkowych (soczewica, groch, fasola, ciecierzyca).
  4. Zamiana tłuszczów zwierzęcych na roślinne – tłuszcze zwierzęce (masło, smalec, tłuste wędliny, kiełbasy, czerwone mięso) są źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych, których zbyt duży udział w diecie zwiększa ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, szczególnie w przypadku już występującej cukrzycy. Do najbardziej polecanych tłuszczów roślinnych zaliczamy: oliwę z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany czy słonecznikowy, a także awokado, orzechy, nasiona i pestki. 
  5. Spożywanie owoców z dodatkiem białkowym lub tłuszczowym – ze względu na dużą zawartość cukrów prostych i szybki wzrost stężenia glukozy po ich spożyciu, owoce nie powinny stanowić samodzielnego posiłku. Warto wybierać te mniej dojrzałe i łączyć je z produktem nabiałowym, nasionami lub orzechami. Spowolni to proces trawienia i wchłaniania, a co za tym idzie, znacząco zmniejszy wzrost glikemii poposiłkowej.
  6. Dobór prawidłowej obróbki kulinarnej – zbyt długie gotowanie i nadmierne rozdrabnianie produktów, wpływa na wzrost indeksu glikemicznego. Wszystkie produkty węglowodanowe (np. kasze, makarony) oraz warzywa, należy gotować na półtwardo (tzw. al. dente) i unikać ich spożywania w formie puree czy przetartej.
  7. Wypijanie odpowiedniej ilości płynów – woda mineralna powinna stanowić podstawowe źródło napojów w diecie. W mniejszej ilości można spożywać niesłodzone napary ziołowe i owocowe oraz herbaty. Nie ma także przeciwskazań do włączenia do diety czarnej kawy (dozwolone są maksymalnie 3 filiżanki na dobę, co odpowiada około 300 mg kofeiny). Całkowicie należy zrezygnować ze słodkich soków i napojów oraz alkoholu.
  8. Zwracanie uwagi na indeks glikemiczny – to wartość przypisywana produktom, które zawierają w swoim składzie węglowodany. Informuje o ich wpływie na tempo wzrostu stężenia glukozy we krwi. Dieta w cukrzycy powinna bazować na produktach o niskim i średnim indeksie glikemicznym. Co istotne, zastosowanie prawidłowej obróbki kulinarnej i odpowiednie łączenie produktów może wpłynąć na obniżenie ładunku glikemicznego posiłku.

Co będę jeść w diecie MultiLife?

Dieta cukrzycowa w MultiLife opiera się na produktach o niskim i średnim indeksie glikemicznym. Największą uwagę poświęcono prawidłowemu komponowaniu posiłków, co pozwala na uzyskanie niższego ładunku glikemicznego dania i spowolnieniu wchłaniania glukozy po posiłku. W pozycjach śniadaniowych nie ma słodkich propozycji, znajdziemy tu natomiast różne wariacje dań z nabiałem oraz jajami, np. jajecznice, kanapki z twarożkiem czy pastą warzywną lub ze strączków. Dieta bogata jest w świeże warzywa i owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, strączki, chudy nabiał, ryby, jaja czy drób. Przekąski zazwyczaj mają charakter wytrawny, a w przypadku tych słodkich uwzględniono ich właściwą kompozycję, aby nie powodować wyrzutów cukru oraz wydłużyć sytość po posiłku.

 

Bibliografia

  1. 2021 Guidelines on the management of diabetic patients. A position of Diabetes Poland. Clinical Diabetology 2021;10(1):1-113
  2. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego; Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2019, Via Medica, 2019, tom 5, nr 1
  3. Aschner P.: New IDF clinical practice recommendations for managing type 2 diabetes in primary care. Diabetes Res Clin Pract. 2017; 132: 169-170
  4. Gajewska D, Kęszycka P, Myszkowska-Ryciak J, Pałkowska-Goździk E, Lange E, Paśko P, Chłopicka J, Strączek K, Sińska B, Klupa T. Rekomendacje postępowania dietetycznego w cukrzycy. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Dietetyki 2017. Dietetyka 2017 vol. 10, Wyd. Spec.: 50