Jak znaleźć przyjaźń w dorosłym życiu?

Przyjaźń warta zachodu

Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne definiuje przyjaźń jako dobrowolną, stosunkowo długotrwałą relację między dwiema lub większą liczbą osób, opartą na wzajemnej trosce o potrzeby jej uczestników oraz możliwości realizacji własnych pragnień. Przyjaźnie zacieśniają się najczęściej dzięki wspólnym doświadczeniom, które sprawiają, że uczestniczące w nich osoby dostrzegają, jak satysfakcjonujące jest ich wzajemne towarzystwo.

Badania potwierdzają, że taka satysfakcja ma solidne podstawy. Relacje oparte na zaufaniu znacząco poprawiają nasze poczucie bezpieczeństwa i pozytywnie wpływają na zdrowie. Jedną z głównych korzyści jest redukcja stresu wynikająca z przekonania, że w trudnych momentach możemy liczyć na wsparcie przyjaciół.

Najważniejszymi zasadami relacji przyjacielskich, które są źródłem pozytywnych emocji i poczucia bliskości, są:

1. Zaufanie i lojalność. Zaufanie ma fundamentalne znaczenie dla przyjaźni, ponieważ umożliwia obu stronom otwartość i szczerość w wyrażaniu siebie. Przyjaciele dzielą się swoimi najgłębszymi myślami, co umacnia więź i buduje poczucie bezpieczeństwa. Lojalność i zaangażowanie w relację przejawiają się poprzez wzajemną troskę i wsparcie – zwłaszcza w trudnych sytuacjach.
2. Wzajemność i równowaga. Prawdziwa przyjaźń opiera się na wzajemności – obie osoby są podobnie zaangażowane w relację pod względem poświęcanego czasu, energii czy zasobów. Utrzymanie harmonii i równowagi zapobiega poczuciu wyzysku lub nierówności, co wzmacnia pozytywne uczucia i minimalizuje ryzyko konfliktów.
3. Niezależność i autonomia. Zdrowe przyjaźnie pozwalają na wyrażanie indywidualności i rozwój osobisty każdej osoby. Relacje, w których jest przestrzeń na autonomię, pozytywnie wpływają na nasz dobrostan psychiczny, motywują do osiągania celów i pielęgnowania zainteresowań bez tworzenia zależności – a to dodatkowo wzmacnia więzi między uczestnikami.
4. Wspólne zainteresowania i wartości. Podobne zainteresowania i zbieżne wartości pomagają nawiązywać i umacniać przyjaźnie. Podobieństwa te zwiększają stabilność relacji i redukują ryzyko potencjalnych konfliktów, zapewniając tematy do dyskusji, stwarzając przestrzeń do wspólnego spędzania czasu i zwiększając wzajemne zrozumienie.
5. Długoterminowa stabilność i dobre samopoczucie. Przyjaźnie często oferują większą stabilność niż relacje romantyczne, co – w dłuższej perspektywie – może przyczynić się do poprawy dobrostanu emocjonalnego i ogólnego poczucia szczęścia w życiu. Podczas gdy relacje romantyczne nierzadko charakteryzują się wieloma wzlotami i upadkami, przyjaźnie oferują stałe źródło wsparcia na różnych etapach życia. Ta stabilność relacji przyjacielskiej może służyć jako niezawodna „kotwica” dla zdrowia psychicznego, zwiększając poczucie bezpieczeństwa.
6. Mniejsza zależność od relacji romantycznych. Badania wykazują, że silne przyjaźnie mogą redukować zależność od związków romantycznych jako jedynego źródła wsparcia emocjonalnego. Osoby z bliskimi przyjaźniami odczuwają większą satysfakcję z życia i niższy poziom depresji, niezależnie od trudności, jakich doświadczają w związkach miłosnych.
7. Regulacja emocji i odporność psychiczna. Przyjaciele pomagają nam radzić sobie z emocjami, oferując empatię i nowe perspektywy związane z daną sytuacją. Taka regulacja emocjonalna jest szczególnie korzystna dla zdrowia psychicznego – przyjaciele zapewniają nam bezpieczną przestrzeń do wyrażania myśli i uczuć, przyczyniając się do budowania pewności siebie i odporności psychicznej.
8. Poczucie przynależności. Przyjaźnie budują poczucie przynależności i wspierają proces samoakceptacji. W odróżnieniu od relacji romantycznych, które często koncentrują się na intymności i przywiązaniu, przyjaźnie sprzyjają integracji społecznej i rozwoju tożsamości – szczególnie w okresie dojrzewania i wczesnej dorosłości. Posiadanie kręgu przyjaciół daje nam poczucie przynależności do większej sieci społecznej, co ogranicza ryzyko izolacji społecznej. 

Jak znaleźć przyjaciół w dorosłym życiu?

Jeśli czujemy, że chcielibyśmy mieć więcej przyjaciół, warto zacząć od zwiększenia liczby okazji do poznawania nowych osób. Można to zrobić na różne sposoby. Oto kilka wskazówek opracowanych na podstawie badań psychologicznych.

1. Stopniowe budowanie przyjaźni poprzez powtarzające się interakcje

Kluczowym elementem nawiązywania nowych znajomości w dorosłym życiu są powtarzające się, niezobowiązujące interakcje. „Efekt zwyczajnej ekspozycji” sugeruje, że z większą sympatią odnosimy się do osób i rzeczy, z którymi regularnie się stykamy. Regularne odwiedzanie miejsc, takich jak lokalna kawiarnia lub siłownia, a także uczestnictwo w cyklicznych wydarzeniach, zwiększa prawdopodobieństwo spotkania i nawiązania więzi z potencjalnymi przyjaciółmi. Co więcej, w kontekście pogłębiania istniejących już więzi, efekt ten podkreśla, jak istotne jest regularne spędzanie czasu z osobami, z którymi chcemy budować relację przyjacielską.

2. Zajęcia grupowe

Uczestnictwo w zajęciach grupowych to jednym z najlepszych sposobów na poznanie osób o podobnych zainteresowaniach i nawiązanie nowych kontaktów. Według psychologów wspólne aktywności zapewniają naturalny kontekst do rozmowy i budowania więzi, pomagając dorosłym przezwyciężyć niezręczność, która towarzyszy nowym sytuacjom społecznym. Te wspólne doświadczenia tworzą punkty odniesienia, które z czasem mogą służyć jako podstawa do rozwijania głębszej przyjaźni.

3. Dzielenie się prywatnymi doświadczeniami i informacjami

Stopniowe dzielenie się osobistymi doświadczeniami i informacjami to kolejna skuteczna metoda pogłębiania nowych znajomości. Badania potwierdzają, że wzajemne ujawnianie siebie sprzyja budowaniu zaufania i wzmacnianiu więzi. Kluczem jest rozpoczęcie rozmów od lżejszych tematów i stopniowe dzielenie się bardziej osobistymi historiami. Takie podejście zachęca do wzajemności, pokazując szczere zainteresowanie drugą osobą i tworząc fundament nowej przyjaźni.

4. Zaangażowanie w wolontariat i aktywność społeczna

Aktywność w wolontariacie lub członkostwo w organizacjach społecznych to kolejny skuteczny sposób na nawiązywanie nowych relacji. Badania potwierdzają, że osoby zaangażowane w wolontariat częściej budują sieci społeczne i odczuwają większą satysfakcję ze swojego życia towarzyskiego. Wspólna praca często ułatwia nawiązanie głębszych więzi, opartych na podobnych wartościach. 

Prawdziwa, zdrowa przyjaźń wnosi do naszego życia wiele korzyści. Uczy otwartej rozmowy o emocjach, co pomagać je przepracować i lepiej zrozumieć. Przyjaźń zapewnia nam poczucie bezpieczeństwa, dając pewność, że w trudnych chwilach możemy liczyć na wsparcie bliskich nam osób, a także wzmacnia naszą samoocenę.

Korzyści z przyjaźni są wielowymiarowe i obejmują zarówno aspekty emocjonalne, jak i zdrowotne. Dlatego warto inwestować czas i energię w pielęgnowanie więzi z innymi i nie poddawać się w poszukaniu przyjaźni – nawet jeśli przez większość życia nie mieliśmy takich relacji. Jeśli zatem szukasz przyjaźni, pamiętaj, że wiele osób pragnie tego samego. Daj sobie szansę na poznanie kogoś wyjątkowego!

^{Bibliografia:}

<sup>1. Vaillant G. E., Triumphs of Experience: The Men of the Harvard Grant Study, Cambridge: Harvard University Press, 2012.
2. American Psychological Association, APA Dictionary of Psychology (2nd ed.), 2015.
3. Cohen S. & Wills T. A., Stress, social support, and the buffering hypothesis, Psychological bulletin, 98(2), 310–357, 1985.
4. Pezirkianidis C., Galanaki E., Raftopoulou G., Moraitou D. & Stalikas A., Adult friendship and wellbeing: A systematic review with practical implications, Frontiers in psychology, 14, 1059057, 2023, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1059057
5. Deci E. L. & Ryan R. M., The “What” and “Why” of Goal Pursuits: Human Needs and the Self-Determination of Behavior, Psychological Inquiry, 11(4), 227–268, 2000, https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
6. Selfhout M., Burk W., Branje S., Denissen J., van Aken, M.,& Meeus, W., Emerging late adolescent friendship networks and Big Five personality traits: a social network approach, Journal of personality, 78(2), 509–538, 2010, https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2010.00625.x
7. Carbery J. & Buhrmester D., Friendship and need fulfillment during three phases of young adulthood, Journal of Social and Personal Relationships, 15(3), 393-409, 1998.
8. Schwartz-Mette R. A., Shankman J., Dueweke A. R., Borowski S. & Rose A. J., Relations of friendship experiences with depressive symptoms and loneliness in childhood and adolescence: A meta-analytic review, Psychological bulletin, 146(8), 664–700, 2020, https://doi.org/10.1037/bul0000239
9. Reis H. T. & Shaver P., Intimacy as an interpersonal proces, In S. Duck, D. F. Hay, S. E. Hobfoll, W. Ickes, & B. M. Montgomery (Eds.), Handbook of personal relationships: Theory, research and interventions (pp. 367–389), John Wiley & Sons.
10. Baumeister R. F. & Leary M. R., The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation, Psychological Bulletin, 117(3), 497–529, 1995, https://doi.org/10.1037/0033-2909.117.3.497
11. Zajonc R. B., Attitudinal effects of mere exposure, Journal of Personality and Social Psychology, 9(2, Pt.2), 1–27, 1968, https://doi.org/10.1037/h0025848
12. Aron A., Melinat E., Aron E. N., Vallone R. D. & Bator R. J., The Experimental Generation of Interpersonal Closeness: A Procedure and Some Preliminary Findings, Personality and Social Psychology Bulletin, 23(4), 363-377, 1997, https://doi.org/10.1177/0146167297234003
13. Collins N. L. & Miller, L. C., Self-disclosure and liking: A meta-analytic review, Psychological Bulletin, 116(3), 457–475, 1994, https://doi.org/10.1037/0033-2909.116.3.457
14. Son J. and Wilson J., Volunteer Work and Hedonic, Eudemonic, and Social Well-Being, Sociological Forum, 27: 658-681, 2012, https://doi.org/10.1111/j.1573-7861.2012.01340.x</sup>